مهمترین دستاوردهای علمی و پزشکی در سال 2013

 

مهمترین دستاوردهای علمی و پزشکی جهان در سال 2013 منتشر شد.ایمنی درمانی جایگزین روش نابودی تومور در درمان سرطان،پیدا شدن راهی برای شفاف سازی مغز ،تولید سلول بنیادی از سلول پوست،کشف منشا پرتوهای حیاتی و خانه تکانی مغز از مهمترین این دستاوردها هستند.

***ایمنی درمانی جایگزین روش نابودی تومور در درمان سرطان

نشریه ساینسˈایمنی درمانیˈ را به عنوان بزرگترین دستاورد علمی-پزشکی سال 2013 معرفی کرده است.

در این روش برخلاف گذشته که هدف درمان نابودی تومور بود، اساس درمان تقویت سیستم ایمنی است برای اینکه خود به تومور حمله کند.

در روش ایمنی درمانی دانشمندان سلول های T را که نوعی از سلول های گلبول سفید خون هستند، می گیرند و با مهندسی ژنتیک رمز ژنتیکی این سلول ها را طوری تغییر می دهند که آنها بتوانند سلول های سرطانی را شناسایی کنند و هدف قرار دهند.

 

***پیدا شدن راهی برای شفاف سازی مغز

دانشمندان با استفاده از یک ماده شیمیایی (هیدروژل) توانستند بافت مغز را که بیشتر از جنس چربی است، حل کنند اما شبکه های ارتباطی اعصاب آن را در ساختاری سه بعدی حفظ کنند.

به اعتقاد کارشناسان این فرصتی بی نظیر برای ˈشفاف سازیˈ مغز است .

 

***تولید سلول بنیادی از سلول پوست

یکی از مهمترین دستاوردهای پزشکی سال 2013 این بود که محققان توانستند از سلول پوست سلول بنیادی جنینی بسازند، کاری که تقریبا 10 سال پیش در حیوانات انجام شد اما در انسان تا به حال با شکست مواجه شده بود.

 

***تولید بافت های حیاتی با استفاده از سلول های بنیادی

محققان در سال 2013 موفق شدند با سلول های بنیادی جنینی، بافت های مختلف مثل کبد، کلیه و مغز را در آزمایشگاه پرورش دهند.

این ˈاندام واره هاˈ امید زیادی را برای تولید بافت های بدن در آزمایشگاه ایجاد کرده است.

 

***کشف منشا پرتوهای کیهانی

با اینکه تقریبا یک قرن از کشف پرتوهای کیهانی می گذرد اما دانشمندان منشا این پرتوها را نمی شناختند.

اما دانشمندان امسال موفق شدند منشا پرتوهای کیهانی، غبار فضایی (debris clouds) ناشی از انفجار ابرنواخترها را کشف کنند.

 

***خانه تکانی مغز در زمان خواب

تحقیقات دانشمندان در سال 2013 نشان داد که مغز از خواب برای خانه تکانی استفاده می کند، در زمان خواب راه های بین سلول های عصبی بزرگتر می شوند بنابراین مایع مغزی نخاعی بیشتر جریان پیدا می کند و به این ترتیب مواد زائد از مغز پاک می شوند.

 

***خروج نخستین دست ساز بشر از منظومه شمسی

کاوشگر وویجر اولین کاوشگر ساخت بشر است که در سال 2013 از منظومه شمسی خارج شد. وویجر در سفر 36 ساله خود بیش از 20 میلیارد کیلومتر از کره زمین دور شد.

 

*** آرگوس 2 تحولی مثبت برای نابینایان

آرگوس 2 برای کسانی که به دلیل اختلالات شبکیه نابینا شده اند تحولی بزرگ به شمار می رود. یک دوربین مینیاتوری که به یک عینک وصل شده تصاویر را به ریزپردازنده ای که به کمربند بیمار متصل است ، ارسال می کند. ریزپردازنده تصاویر را به علایم الکتریکی تبدیل و آن را به الکترودهایی می فرستد که با جراحی در پشت چشم بیمار قرار داده شده اند.

با استفاده از این سیستم نابینایان می توانند وجود اشیا را تشخیص دهند و حروف بزرگتر از دو سانتی متر را بخوانند.

 

*** تخمین وجود سیاراتی مانند زمین در کهکشان راه شیری

اخترشناسان تخمین زده اند 22 درصد ستارگان شبیه خورشید در کهکشان راه شیری می توانند سیاره های قابل سکونت به اندازه زمین در مدار خود داشته باشند. به این ترتیب دو میلیارد سیاره وجود دارد که قابلیت حیات در آنها وجود دارد. نزدیکترین آنها 12 سال نوری با زمین فاصله دارد.

 

*** برقراری ارتباط بین مغز انسان و حیوان

دانشمندان موفق شدند برای اولین بار بین مغز بشر با یک موجود زنده ارتباط برقرار کنند. آنها توانستند با استفاده از رایانه علایم عصبی مغز بشر را به ذهن موش صحرایی منتقل کنند و باعث شوند موش دم خود را تکان دهد.

 

***درمان نخستین بیمار مبتلا به ایدز

پس از 18 ماه درمان کودکی که از مادر مبتلا به ایدز متولد شده بود، پزشکان در کمال تعجب متوجه شدند در بدن او ویروس HIV وجود ندارد. این اتفاق امید زیادی را برای درمان ایدز به وجود آورده است و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، این کودک نخستین فردی است که درمان شده است.

*** کشف شواهد معتبر از وجود حیات در مریخ

مریخ نورد کیوریوسیتی شواهد قابل توجهی از وجود آب و دریاچه در میلیون ها سال قبل در مریخ به زمین مخابره کرد. این مریخ نورد علائمی از وجود باکتری نیز در مریخ یافته است. به این ترتیب در سال 2013 شواهد معتبری از وجود حیات در منظومه شمسی در جایی به غیر از زمین به دست آمد.

*** امکان تغییر ژنتیکی در موجود زنده

یکی از مهمترین تحولات 2013 امکان تغییر ژنتیکی در موجود زنده بود. محققان پیش از این می دانستند که باکتری ها با ˈویرایش ژنˈ تغییرات ژنتیکی ایجاد می کنند. محققان دانشگاه هاروارد با ابداع تکنیک CRISPR این امکان را برای انسان هم ایجاد کردند و اکنون ویرایش ژن را می توان مثل چاقوی جراحی برای تغییر ژن به کار گرفت. به این ترتیب می توان ژنی را که ایجاد بیماری کرده همانطور که در تصویر دیده می شود جدا کرد و به جای آن ژن سالم نشاند.

*** مهمترین دستاورد منفی بشر در سال 2013

اما مهمترین دستاورد منفی بشر در سال 2013 این بود که برای اولین بار غلظت دی اکسید کربن در جو به بیش از 400 واحد در میلیون رسید. آخرین باری که غلظت دی اکسید کربن به این حد رسید دو و نیم میلیون سال پیش بود اما در آن زمان این اتفاق محصول فعالیت های بشر نبود.

امسال گزارش جامع هیات بین دولتی تغییرات اقلیم( IPCC )تردید در مورد گرم شدن زمین به علت فعالیت های انسانی را برطرف کرد. با این حال استفاده بی رویه از سوخت های فسیلی همچنان ادامه دارد و مثلا جنگل های سوماترای اندونزی با سرعت ساعتی سیصد زمین فوتبال نابود می شوند. تصویر هوایی از بالای همین جنگلها نشان دهنده این نابودی است .

منبع: ایرنا