نیازهای معلولان و فضای نامناسب 500میلیون معلول در جهان معصومه لطفیپی زمینهسازی و فراهم آوردن شرایط محیطی به منظور امکان زندگی مناسب برای تمام اقشار جامعه یک ضرورت است. یکی از این اقشار و گروههای مورد توجه، جمعیت معلولان هستند که میتوان با رعایت اصول فنی و منطقی در شهرسازی و معماری و طراحی اصولی معابر و نظایر آن، نه تنها زمینه را در شرایط معمولی برای زندگی اجتماعی معلولان فراهم ساخت، بلکه آمار معلولیتهای ناشی از نامناسب بودن محیط شهری را نیز در شهرها کاهش داد. با اشاره به اینکه محیط سکونت انسان میتواند زمینهساز زندگی اجتماعی باشد یا مانع از آن شود، در نظر داشتن معلولان و کمتوانان جسمی- حرکتی در شهرسازی و معماری لزوم بیشتری مییابد. آمار سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که بیش از 500 میلیون نفر از مردم جهان به علل مختلف روانی، جسمانی و ذهنی یا اختلالات حسی، معلولاند. این جمعیت کثیر از جامعه به دلیل وجود موانع فیزیکی، فرهنگی و اجتماعی برای حضور در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی، در نهایت به انزوا رفتهاند. جالب توجه اینکه بیشتر معلولان در کشورهای در حال توسعه مشاهده میشوند که حدود 80 درصد آنان در نواحی دورافتاده روستایی زندگی میکنند، همچنین تعداد معلولان در برخی از این کشورها بیش از 20 درصد جمعیت کل کشور برآورد شده است که با افزودن خانواده و بستگان آنان، میتوان اعلام کرد 50 درصد جمعیت جهان به طور ناخواسته گرفتار معلولیتاند و این امر زمانی پیچیدهتر میشود که دریابیم به طور معمول اکثریت افراد معلول را فقیرترین طبقه جامعه تشکیل میدهند. در چنین شرایطی، مشکل معلولیت با مسائل ناشی از انفجار جمعیت ادغام میشود و به طرز بیرحمانهای بر تعداد معلولان میافزاید. در پی چارهاندیشی برای رفع مشکلات شهری معلولان، از سوی متخصصان، راهکارهایی نظیر ایجاد رمپ و شیب، در نظر گرفتن مکانهای مخصوص توقف اتومبیلهای ویژه معلولان، تخصیص واگن ویژه آسیبمندان در قطارها و ایجاد محلهای عبور معلولان در سطح شهر و ... در نظر گرفته شد. بدین ترتیب بسیاری از مشکلات کمتوانان جسمی در برخی کشورها برطرف شد. اما ایران از جمله کشورهایی است که هنوز به طور شایسته به این مسائل رسیدگی نکرده و قوانین مصوب در این باره را هنوز اجرایی نکرده است. در واقع، طرحهایی که تاکنون تصویب شده و اقداماتی که به انجام رسیده است، هنوز هم نتوانسته نیاز معمول معلولان را رفع سازد. با وجود سه میلیون نفر معلول و حدود 60 درصد کمتوان، کودک و زنان باردار در کشور، هنوز تفکر سلیقهای حاکم در اجرای برخی قوانین، مانع از اجرای طرحهای ساماندهی شهرها برای معلولان و کمتوانان است. • روزنامه هم میهن
|