شمعدانی | پایگاه اینترنتی معلولان ایران

بهبود راه رفتن بیماران ناتوان حرکتی با ربات ایرانی

تهران -دو دانش آموخته جوان دانشگاه تربیت مدرس با 'طراحی و ساخت ربات آزمایشگاهی توانبخشی پای بیماران' موفق به کسب رتبه دوم پژوهش های کاربردی شانزدهمین جشنواره جوان خوارزمی شدند.
 'طراحی و ساخت ربات آزمایشگاهی توانبخشی پای بیماران' حاصل تلاش 'علی اکبر میرزایی صبا' و 'مصطفی مقربی' دو دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مهندسی مکانیک، گرایش طراحی کاربردی از دانشگاه تربیت مدرس است.

این پروژه در مراسم اختتامیه شانزدهمین جشنواره جوان خوارزمی که هفته گذشته برگزار شد عنوان رتبه دوم پژوهش های کاربردی را به دست آورد.

میرزایی صبا روز دوشنبه درباره جزییات این پروژه تحقیقاتی رباتیک به خبرنگار علمی ایرنا گفت: در کشور ما با وجود اینکه بسیاری از دانشگاه ها فعالیت های رباتیک زیادی دارند اما به جنبه درمانی این حوزه کمتر مورد توجه قرار گرفته درحالیکه در دنیا این موضوع به یکی از حوزه های اصلی رباتیک تبدیل شده است.

وی با یادآوری اینکه ربات های توانبخشی، یک شاخه بین رشته ای مرتبط با مکانیک، الکترونیک و پزشکی محسوب می شود، ادامه داد: با توجه به اینکه طراحی و ساخت ربات توانبخشی، عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد من بود، تحقیقات آن از سال 89 شروع شد و مدل های ساخته شده و بهینه سازی روی آنها را بررسی کردیم.

این مخترع جوان بیان داشت: با کار تیمی خوبی که در این زمینه صورت گرفت نهایتا در سال 91 به تولید نمونه اولیه رسیدیم و یک ربات ساختیم که البته قابل تست نبود و یک حرکت های ابتدایی از آن گرفتیم.

وی خاطرنشان کرد: در مرحله بعد، کار بهینه سازی ربات را نسبت به نمونه های خارجی انجام دادیم و ایمنی آن را بالا بردیم تا بتواند روی بیمار تست شود.

میرزایی صبا ادامه داد: در سال 92، پنج دانشجو به صورت همزمان وارد طرح شدند و برنامه های کنترلی را کامل کردیم و با همکاری مرکز توانبخشی دکتر پروانه، دو بیمار حاضر شدند ربات بر روی آنها آزمایش شود.

وی اظهار داشت: بین 10 تا 14 جلسه روی بیماران تست کردیم و متخصصان مرکز درمانی، وضعیت بیماران در مراحل قبل و بعد از درمان با استفاده از ربات را مورد بررسی قرار دادند و به گزارش مرکز توانبخشی، بهبود بسیار خوبی در این دو بیمار حاصل شد و از نظر پزشکی، تاییده و گواهی عملکرد برای این ربات صادر شد.

این مخترع جوان درخصوص عملکرد این ربات توانبخشی توضیح داد: با توجه به اهداف کوتاه مدت طرح که توانبخشی بیماران فلج یک سویه بود، ربات توانبخشی برای یک پا طراحی و ساخته ش و برای آنکه بیمار بتواند حین تمرین توانبخشی با ربات، حرکت طبیعی همانند انسان سالم را داشته باشد پنج درجه آزادی برای ربات انتخاب شد که دو درجه آن فعال و سه درجه غیرفعال هست.

به گفته وی برای آنکه امکان کنترل نیرو و برگشت پذیری برای ربات فراهم شود، عملگرهای جدیدی با عنوان عملگر سری الاستیک در طراحی ربات درنظر گرفته شده و سعی بر آن بوده است که اینرسی اجزا به حداقل برسد و برای این منظور موتورهای محرک حتی المقدور به پایه ربات منتقل شده اند و طراحی بازوهای ربات نیز با حداقل وزن صورت گرفته است.

میرزایی صبا تصریح کرد: اندازه گیری وزن، اصطکاک و اینرسی مدل ارائه شده نشان می دهد که طرح مورد نظر نسبت به مدل های دیگر دارای نیروهای مقاوم کمتری است که این امر پیاده سازی روش های کنترلی مشارکتی، که برای درمان بسیار حائز اهمیت است را میسر می سازد.

وی درباره بیمارانی که می توانند از این ربات توانبخشی استفاده کنند نیز گفت: استفاده از این ربات به بهبود حرکت بیمارانی که ناتوانی حرکتی براثر قطع نخاع دارند کمکی نمی کند زیرا عملکرد ربات در زمینه بهبود حرکت و بهبود گام برداشتن، تعریف شده است.

میرزایی صبا تاکید کرد: بیشتر افرادی که بنا به دلایل مختلف از جمله سکته مغزی، دچار ناتوانی حرکتی شده اند ولی بخشی از اعصاب آنها سالم است می توانند از این ربات کمک بگیرند تا توانایی گام برداشتن به صورت موثر به آنها برگردد و اشکالات راه رفتنشان اصلاح شود.

وی افزود: این ربات ایرانی در مراکز فیزیوتراپی استفاده می شود و قابلیت حمل همراه با بیمار را ندارد.

این مبتکر جوان ایرانی از حمایت های موثر معاونت پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس در طراحی و ساخت این ربات توانبخشی قدردانی کرد و گفت: این حمایت ها حتی بیشتر از ظرفیت بودجه های پژوهشی دانشگاه بود و هزینه های مالی طرح را تا رسیدن به ساخت یک نمونه آزمایشگاهی تامین کرد.

وی درخصوص وضعیت فعلی طرح نیز گفت: الان مشکل این است که کار ما در سطح صنعتی ارائه نشده است و اگر بخواهیم نمونه صنعتی را تولید کنیم باید بیش از 100 میلیون تومان هزینه کنیم که از عهده مان خارج است و از طرف دیگر تا زمانی که نمونه صنعتی تولید نکنیم این طرح معرفی نخواهد شد.

میرزایی صبا تاکید کرد: اگر حمایتهای لازم برای تولید و ارائه نمونه صنعتی این ربات صورت گیرد چون کار قوی است درصورت شناخته شدن مزایای آن، قطعا مورد استقبال قرار خواهد گرفت.

وی با بیان اینکه تولید این ربات توانبخشی کاملا صرفه و توجیه اقتصادی دارد، اظهار داشت: با قاطعیت و اطمینان می گوییم که می توانیم دستگاه را با یک پنجم قیمت نمونه خارجی بسازیم و نیازهای کشور را در این زمینه پاسخ دهیم.

منبع: ایرنا